Viêm mũi xoang là vấn đề thường gặp, hầu hết sẽ tự khỏi trong vòng 1 – 2 tuần nếu được chăm sóc và dùng thuốc đúng cách.
Tuy nhiên, bệnh cũng có thể gây nhiều biến chứng nguy hại nếu người bệnh chủ quan không đi khám.
Theo thống kê viêm mũi xoang chiếm 30 – 40% trong số các bệnh nhân đến khám tai mũi họng và khoảng 85% bệnh nhân viêm mũi xoang chỉ cần điều trị ngoại trú. Bệnh chủ yếu gặp ở người lớn, tuy nhiên cũng có thể gặp ở trẻ sơ sinh. Bệnh thường có biểu hiện hắt xì, ngứa mũi, nghẹt mũi, đau nhức, chảy dịch, điếc mũi, đau ở trán hay hốc mắt, đau tai.
Viêm mũi xoang có các mức độ sau
– Viêm xoang cấp tính bắt đầu đột ngột và kéo dài 1 – 2 tuần sau khi nhiễm virus. Trong trường hợp n.hiễm t.rùng do vi khuẩn, viêm xoang cấp tính có thể kéo dài từ 2 – 4 tuần. N.hiễm t.rùng thường là một phần của cảm lạnh, cảm cúm hoặc các bệnh đường hô hấp khác.
– Viêm xoang bán cấp có thể kéo dài đến 3 tháng, từ 4 đến 12 tuần. Tình trạng này thường xảy ra với các bệnh n.hiễm t.rùng do vi khuẩn hoặc dị ứng theo mùa, được xem là giai đoạn chuyển tiếp từ viêm xoang cấp sang viêm xoang mạn.
– Viêm xoang mạn tính kéo dài trên 3 tháng hoặc tiếp tục tái phát. Viêm xoang mạn tính có thể xảy ra do nhiễm khuẩn, nhưng chủ yếu do dị ứng dai dẳng hoặc các vấn đề về cấu trúc mũi (ví dụ: Polyp mũi, lệch vách ngăn mũi).
Các biểu hiện của viêm mũi xoang
Ở giai đoạn đầu triệu chứng của viêm mũi xoang có biểu hiện khá giống với bệnh cảm lạnh, viêm mũi, nên thường khiến người bệnh chủ quan không đi khám.
– Biểu hiện nghẹt mũi
N.hiễm t.rùng gây sưng xoang, niêm mạc mũi đỏ và phù nề, gây ngạt mũi và tắc nghẽn, hạn chế khả năng thở bằng mũi. Nghẹt mũi dẫn đến ngửi kém hoặc mất ngửi.
– Đ au đầu do xoang
Bên cạnh đau nhức tai, đau răng, đau hàm và má, áp lực và sưng tấy xoang có thể gây đau đầu. Cơn đau đầu do viêm xoang nặng hơn vào buổi sáng, vì chất nhầy tích tụ trong xoang suốt đêm.
Khi thay đổi áp suất (đi lên cao, đi máy bay, lặn dưới biển) tạo ra sự chênh lệch áp suất giữa không khí và các xoang, có thể khiến cho cơn đau đầu trở nên tồi tệ hơn.
– Ngứa cổ họng và ho
Khi dịch từ xoang chảy xuống phía sau cổ họng, nó có thể gây ho và ho dai dẳng, đặc biệt là vào ban đêm khi nằm ngủ hoặc buổi sáng sau khi thức dậy. Tình trạng này có thể gây khó ngủ. Hãy nằm thẳng và kê cao đầu khi ngủ để giảm bớt triệu chứng này.
– Biểu hiện đau họng và khàn giọng
Khi chất nhầy chảy xuống sau cổ họng có thể gây đau rát cổ họng. Ban đầu nó chỉ gây nhột và ngứa. Nhưng khi tình trạng n.hiễm t.rùng kéo dài trong vài tuần hoặc hơn, chất nhầy có thể gây kích ứng và làm viêm cổ họng, dẫn đến đau họng và khàn giọng.
Viêm mũi xoang là vấn đề thường gặp. Ảnh minh họa.
– Xuất hiện đau xoang
Đau xoang (đau và nhức vùng mặt) là một triệu chứng phổ biến của bệnh viêm xoang. Tình trạng viêm và sưng tấy khiến các xoang đau nhức. Thông thường cơn đau do viêm xoang cấp tính gây ra sẽ nghiêm trọng hơn. Xoang tại một vị trí có thể ảnh hưởng đến vùng xung quanh gây đau, sưng và đỏ.
– Viêm xoang hàm gây đau ở vùng mặt trước xoang hàm, đau răng và nhức vùng trán.
– Viêm xoang trán gây đau nhức ở vùng trán.
– Viêm xoang sàng gây ra đau đằng sau và giữa hai mắt, nhức vùng trán, viêm tấy quanh ổ mắt và chảy nước mắt.
– Viêm xoang bướm ít gây đau cục bộ hơn.
– Xuất hiện chảy nước mũi.
Các dịch trong xoang bị n.hiễm t.rùng có thể chảy vào đường mũi, khiến người bệnh sổ mũi liên tục. Nước mũi có thể màu trắng đục, màu xanh hoặc vàng. Dịch nhầy cũng có thể đi qua mũi và chảy xuống phía sau cổ họng.
Ngoài ra, viêm mũi xoang có thể gây ra một số triệu chứng khác như: Sốt và ớn lạnh, hơi thở hôi, viêm tấy quanh ổ mắt, đau răng và đau nhức tai.
Viêm mũi xoang khi nào cần đi khám?
Trên thực tế khi bị viêm mũi xoang nhiều người cho rằng chỉ là bệnh nhẹ, chắc do cảm cúm hoặc thay đổi thời tiết, nên thường chủ quan không đi khám. Và nghĩ nếu viêm mũi do virus thường sẽ có thể tự khỏi. Tuy nhiên, nếu bị chảy nước mũi, nghẹt mũi, đau vùng mặt kéo dài hơn 10 ngày, bị sốt cao hoặc n.hiễm t.rùng tái phát, người bệnh nên đến gặp bác sĩ ngay để được điều trị. Điều trị sớm và dứt điểm sẽ giúp ngăn ngừa viêm xoang chuyển thành mạn tính và gây biến chứng.
Viêm mũi xoang nặng nếu không được điều trị có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm như:
– Viêm nhiễm ổ mắt: Phù nề, viêm nhiễm ở mi mắt, viêm mô tế bào ổ mắt.
– Viêm màng não.
– Áp xe ngoài màng cứng, cuối cùng có thể dẫn tới áp xe não.
– Tắc tĩnh mạch xoang hang, có thể dẫn đến liệt mắt và mù lòa.
Biến chứng do viêm mũi xoang dễ xảy ra hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch, có bệnh lý nền (đặc biệt là bệnh đáo tháo đường), bị polyp mũi, vẹo vách ngăn mũi hay nhiễm cầu khuẩn Streptococcus, Stapylocossus…
Tóm lại: Viêm mũi xoang có thể điều trị được và hầu hết mọi người sẽ tự khỏi trong vòng 1 – 2 tuần nếu được chăm sóc và dùng thuốc đúng cách. Tuy nhiên, trong trường hợp bị viêm xoang mạn tính hoặc tái phát nhiều lần, cần đi khám bác sĩ để được thăm khám và điều trị. Tuyệt đối không điều trị theo mách bảo để tránh nguy hại tới sức khỏe.
8 món ăn bài thuốc nên dùng khi bị cảm cúm
Cảm lạnh và cúm là những chứng bệnh khá phổ biến trong cộng đồng, nhất là khi thời tiết chuyển mùa.
Một số loại dược liệu như tía tô, sả, gừng, mật ong… có thể được sử dụng trong chế biến các món ăn giúp giải cảm cho cơ thể.
Đa số bệnh cảm lạnh và cúm có thể tự khỏi, tuy nhiên cảm cúm vẫn gây các biểu hiện khó chịu như mệt mỏi, sốt, đau họng, chảy nước mũi…
Theo y học cổ truyền, nhiễm cảm cúm có thể do chính khí (sức đề kháng) của cơ thể giảm sút, hoặc do tà khí (mầm bệnh) bên ngoài như phong, hàn, thấp, thử, nhiệt, xâm nhập vào cơ thể gây bệnh.
Cháo hành tía tô giải cảm.
Cảm cúm chia thành cảm mạo do phong hàn (cảm lạnh) và cảm mạo do phong nhiệt (cúm):
– Cảm phong hàn: Người bệnh có thể có biểu hiện sợ gió, sợ lạnh, sốt, đau đầu, ngạt mũi, chảy nước mũi trong và loãng, hắt hơi, ho, đau rát họng; rêu lưỡi trắng, mỏng, mạch phù.
Pháp điều trị: Tán phong hàn, phát hãn giải biểu (tức làm ra mồ hôi để hạ sốt). Sử dụng các loại dược liệu có vị cay, tính nóng (tân ôn) như gừng, tỏi, hành, quế, tía tô, kinh giới, bạch chỉ…
– Cảm phong nhiệt: Người bệnh sốt, đau nặng đầu, đau mỏi toàn thân, hắt hơi sổ mũi, dịch mũi đặc, miệng khô, có thể có ho, đờm vàng đặc, rêu lưỡi vàng.
Pháp điều trị: Sơ phong thanh nhiệt, tuyên phế giải biểu (tức làm thông khí, hạ sốt). Sử dụng các loại dược liệu có vị cay, tính mát (tân lương) để giải biểu như bạc hà, hương nhu, hoắc hương, sài hồ, cúc hoa, sắn dây, cúc tần…
Trà gừng mật ong có tác dụng giải cảm.
1. Một số món ăn chữa cảm phong hàn
– Cháo hành tía tô
Theo y học cổ truyền, tía tô vị cay, tính ấm, lợi vào kinh Tỳ, Phế, có tác dụng phát tán phong hàn, hóa đàm, giải uất, giải độc, an thai, chữa hen suyễn, tê thấp, trị ho, thúc đẩy tiêu hóa và giảm đau.
Vì vậy, nếu bị cảm cúm, bạn có thể sử dụng tía tô để nấu cháo. Tía tô kết hợp với hành vừa kích thích tiết dịch vị, vừa tác dụng tiết mồ hôi giải cảm.
Ngoài ra, tía tô còn có thể kết hợp với nhiều loại lá khác để nấu nước ngâm xông giúp giải cảm.
– Cháo gừng
Từ ngàn xưa, gừng đã được ứng dụng nhiều trong gia vị nấu ăn cũng như là vị thuốc dân gian quen thuộc. Gừng được dùng làm vị thuốc giải cảm, chống bệnh cảm lạnh và cúm thông thường hiệu quả, hỗ trợ tiêu hóa, kích thích thèm ăn, ngăn ngừa tình trạng đầy hơi, khó tiêu, buồn nôn…
Cách làm cháo gừng với gừng tươi khoảng 30g, gạo tẻ 60 – 80g. Gạo vo sạch nấu cháo, gừng thái lát cho vào khi cháo chín, thêm đường trắng, khuấy đều ăn nóng.
Cháo gừng thích hợp cho t.rẻ e.m viêm khí phế quản do cảm lạnh, nôn ói đau bụng hay những người bị cảm cúm.
Súp gà thích hợp cho người cảm phong hàn lẫn cảm phong nhiệt.
– Trà gừng mật ong
Khi bị cảm cúm, bạn cũng có thể sử dụng trà gừng mật ong để làm dịu cổ họng, giảm nghẹt mũi nhanh chóng. Đồng thời, trà gừng mật ong cũng có tác dụng giải cảm, nâng cao sức đề kháng của cơ thể.
Cách làm vô cùng đơn giản: Chỉ cần sử dụng một củ gừng tươi, cạo sạch vỏ rồi thái lát mỏng, cho vào ly nước. Sau đó, đổ thêm nước sôi vào chờ khoảng 5 phút. Rồi cho thêm 1 thìa cà phê mật ong vào, khuấy đều và thưởng thức.
– Cháo kinh giới
Theo Đông y, kinh giới vị cay, tính ôn, vào kinh phế và can… có tác dụng tán hàn giải biểu, thúc nọc sởi, chống kinh giật, cầm m.áu; dùng cho các trường hợp cảm mạo phong nhiệt (sốt nóng) đau đầu, đau họng, c.hảy m.áu cam (nục huyết), đại tiện ra m.áu.
Bạn có thể nấu cháo kinh giới hoặc các món cháo kết hợp kinh giới cùng một số dược liệu khác như gừng, tỏi, phòng phong để làm món ăn giải cảm.
Nguyên liệu gồm kinh giới 10g, phòng phong 12g, bạc hà 6g, đạm đậu xị 8g, nấu lấy nước bỏ bã. Sau đó dùng nước để kết hợp với gạo tẻ nấu thành cháo. Cháo kinh giới dùng cho trường hợp ngoại cảm sợ lạnh, sợ gió, đau đầu.
2. Một số món ăn chữa cảm phong nhiệt (cảm cúm)
– Cháo bạc hà
Bạc hà là thuốc sơ tán phong nhiệt, thêm gạo tẻ, đường phèn nấu cháo vừa giúp vã mồ hôi, lại có tác dụng bảo vệ dạ dày. Món cháo bạc hà rất thích hợp cho người mới mắc bệnh cảm mạo phong nhiệt.
Sử dụng bạc hà 15g sắc lấy nước để nguội, gạo tẻ 60g, thêm nước nấu cháo, chờ khi cháo chín, thêm nước sắc bạc hà và đường phèn vừa đủ. Ăn cháo lúc hơi ấm, vã mồ hôi là tốt.
Cải cúc trừ phong nhiệt.
– Canh cải cúc nấu cá rô
Trong Đông y, cải cúc vị ngọt nhạt, hơi đắng, the, mùi thơm, tính mát, vị tê, không độc, dùng làm bài thuốc tỳ vị, an tâm khí, lợi tiểu, tiêu đờm, trừ phong nhiệt…
Cách làm: Cải cúc 500g, cá rô 300g làm sạch vảy và ruột, cặp vào vỉ nướng trên lửa than cho chín vàng. Sau đó đun sôi nước, cho cá vào đun sôi một lúc, vớt ra gỡ lấy thịt, ướp với nước mắm, tiêu, hành, gừng giã nhỏ. Xương và đầu cá cho vào nồi nước, đun lại cho kỹ, lọc lấy nước trong. Đun nước sôi, cho cá đã ướp vào, nêm gia vị vừa ăn. Cho cải cúc vào đảo đều rồi tắt bếp ngay là có món canh cải cúc nấu cá rô thơm ngon, bổ dưỡng lại có hiệu quả giải cảm.
– Bối mẫu – sa sâm hấp lê
Lê 1 quả gọt vỏ, bối mẫu 6g, sa sâm 10g, bạc hà 4g và đường phèn vừa đủ, cùng cho vào trong bát thêm nước để hấp. Chia ăn sáng và chiều, dùng liền vài ngày. Món ăn có tác dụng nhuận táo trị ho, hóa đàm tuyên phế, thích hợp cho người cao t.uổi hoặc t.rẻ e.m sau khi mắc bệnh cảm sốt mà gây ra các triệu chứng như: Ho khan đau họng, đờm vàng đặc, miệng khát, đại tiện táo kết…
– Súp gà
Súp gà là món ăn nên được dùng khi bị ốm. Mặc dù thiếu các bằng chứng khoa học chứng minh súp gà có tác dụng giải cảm, nhưng nó có thể mang tới nhiều lợi ích dinh dưỡng. Nước dùng cung cấp chất lỏng và chất điện giải, ngăn ngừa tình trạng mất nước. Thịt gà cung cấp protein và kẽm.
Ngoài ra, các thực phẩm chế biến kèm theo cũng cung cấp nhiều dinh dưỡng như cà rốt cung cấp vitamin A, cần tây và hành tây cung cấp vitamin C… Món ăn có thể dùng cho cả người cảm phong hàn lẫn phong nhiệt.
